Tekerlekli Sandalye Basketbolu sporu nedir ?

Tekerlekli Sandalye Basketbolu nasıl yapılır ?

Tekerlekli Sandalye Basketbolu kuralları nelerdir 

Tekerlekli Sandalye Basketbolu sporunun tarihi nedir ? Tekerlekli Sandalye Basketbolu sporunda kullanılan malzemeler nelerdir ?

Tekerlekli Sandalye Basketbolu hakkında merak ettiğiniz soruların çok daha fazlası için yazımızı okumaya devam edin

Tekerlekli Sandalye Basketbolu Tarihi 

Tekerlekli Sandalye Basketbolu 2. Dünya Savaşından sonra gaziler tarafından 1945-1946 yılında Amerika ve İngiltere den sonra hızla dünyada yayılmıştır. Aynı dönemlerde Sir Ludwig Guttman da Tekerlekli Sandalye Netball isimli benzer bir sporu, Spinal Rehabilitasyon Hastanesi’nde Stoke Mandeville-İngiltere’de- savaş gazilerinin rehabilitasyonu amacıyla geliştirilmiştir.

Tekerlekli sandalye kullanan kişilerin en sevdiği takım oyunudur. Altı kıtada kadın, erkek ve gençler 110 dan fazla ülkede tekerlekli sandalye basketbolu oynamaktadır. Uluslararası Tekerlekli Sandalye Basketbol Federasyonuna  (IWBF) üye ülkeler aracığıyla dünyada 30.000-35.000 bin engelli sporcunun basketbol oynandığı tahmin edilmektedir.  Federasyonu kurulmasından sonra erkekler ve bayanlar için Tekerlekli Sandalye Basketbol Dünya Şampiyonası da meydana gelmiştir. 1973 yılından beri devam eden Dünya Şampiyonasına ilk ev sahipliğini Belçika’nın Bruges şehridir.

İlk dünya şampiyonasında erkeklerde Birleşik Krallık madalya kazanmıştır. 12 defa organize edilen şampiyonada, 7 kez ABD 2 kez Kanada Birleşik Krallık, İsrail ve Fransa birer defa kupayı kaldırmışlardır. Kanada, bayanlarda 4 kez düzenlenen turnuvayı da kazanmışlardır.

Tekerlekli Basketbol Saha Ölçüleri Nedir ?

Tekerlekli Basketbol kapalı spor alanında oynanmaktır. Saha dikdörtgen biçiminde FIBA standartlarına göre 28 m x 15 m’dir. Oyun alanının tabanında sert tahta veya özel parke kullanılmaktadır. Oyun alanı tam ortadan çizgiyle ikiye ayrılır. Sahanın ortasında daire şeklinde yuvarlak çizgi bulunmaktadır. Pota kenar çizgisinden 1,2 metre içeride bulunmakta ve 1,8 m x 1,2 m boyutlarındadır. Cam beyazı potanın yüksekliği yerden 3,05 metre olup, 43 cm çapında demir sepet sepete asılı altı açık file bulunmaktadır. Basketbol topunun çevresi 75-78 cm olup topun yarı çapı ise 12,3 cm, topunun ağırlığı ise 650-700 gramdır.

Tekerlekli Sandalye Basketbolunda Sandalyenin Özellikleri Nedir ?

Tekerlekli basketbol müsabakalarında kullanılan sandalyeler her sporcunun fiziki yapısına göre değişiklik gösterip, özel olarak üretilmektedir. Resimde görüldüğü üzere normal hayatta kullanılan tekerlekli sandalyeye göre farklı bir yapısı bulunmaktadır. Hemen o farklılıklardan ve nedenlerinden bahsedeyim.

En göze çarpan farklılık büyük tekerleklerin pozisyonu. Günlük hayatta kullanılan sandalyelerin tekerlekleri yere dik olarak konumlandırılmışken, basketbol için üretilen sandalyelerde ise eğiklik mevcuttur. Bu eğikliğin iki temel sebebi vardır. Birincisi sandalye sürüşünde belli bir hıza ulaşırsınız ve günlük hayatta kullanılan sandalyelerde o hızla manevra kabiliyetiniz çok sınırlıdır. En ufak bir dönüşte ya da ani harekette düşme tehlikeniz oldukça fazladır. Eğik tekerlekli basketbol sandalyelerinde ise manevra kabiliyeti oldukça fazla ve düşme olasılığı normale oranla daha azdır. Diğer sebep ise ellerin korunması. Eğik tekerlekli sandalyelerde ilk olarak tekerleklerin alt kısımları birbiri ile çarpışacağından, normal tekerlekli sandalyede oluşan ellerin ya da parmakların sıkışması, ezilmesi durumu burada pek karşımıza çıkmamaktadır.

Basketbol sandalyesinin normal sandalyeye göre bir diğer farkı ise koltuk kısmının biraz daha alçakta konumlanmış olmasıdır. Bunun temel sebebi sporcunun dengesidir. Bu denge aynı zamanda koltukta bulunan, beli ve diz bölgesinin hemen üzerini saran iki bant ile daha da artar. Sporcu bu şekilde sandalyeye deyim yerindeyse sabitlenmiş, sandalye ile bütünleşmiş olur.

Son fark ise öndeki iki küçük tekerleğe ek olarak, basketbol sandalyesinin arka kısmında bir küçük tekerlek daha vardır. Bunun sebebi geri geri yapılacak manevra kabiliyetini artırmak ve sporcunun arkaya düşme ihtimalini azaltmaktır.Buradaki en önemli nokta sandalyelerin sporculara özel üretilmesidir. Tekerlek büyüklerinin, koltuk alçaklığının, kısacası sandalye ile ilgili her şeyin bir kuralı vardır ve bu kurallar maçlardan önce hakemler tarafından kontrol edili

Tekerlekli Basketbol Oyun Kuralları

Tekerlekli Sandalye Basketbol sporu aynı normal basketbol sporunda olduğu gibi 12 kişilik oyuncu ve sahada 5 er kişilik karşılıklı 2 takım halinde oynanmaktadır. Tekerlekli sandalye basketbol karşılaşmaları ayakta oynanan basketbol karşılaşmalarıyla önemli ortak özelliklere sahiptir. Engelli sporcuya fonksiyonel yapabilirliklerine bağlı olarak her oyuncuya yapılan sağlık kontrolünde kişinin engel derecesine göre 1,0 puan ile 4,5 puan arasında puan verilir. Bu puan sistemi ise 1,0 den 4,5’a kadar 0,5 artarak devam eder.

* Saha içinde normal basketboldaki gibi 12 oyuncunun 5’i sahadadır. Bu 5 oyuncunun toplam engel derecesi 14 puanı aşmamalıdır. Bu  sayede yüksek engel derecesine sahip sporcularının da oyunun bir parçası olmaları sağlanmıştır.

* Koşarak basketbol oyunundan, tekerlekli sandalye basketbolu arasında çok büyük farklılıklar yoktur. Fakat basketbolda hatalı yürüme yerine , tekerlekli sandalyede basketbolcu topu sektirmeden veya elinden çıkarmadan tekerlekli sandalyenin çemberini arka arkaya 3 kez ittirdiğinde hatalı sürüş ihlali yapmış olur.

*Lifting nedir: Lifting oyuncunun haksız yere avantaj elde etmek için kalçasını, kullanıyorsa minderden kaldırması hareketine verilen addır. Müsabaka esnasında Lifting yapan oyuncuya teknik faul verilir.

* Sporcu liftinğ yaptığı zaman rakip takıma 1 serbest atış hakkı ve hakem masasının karşı tarafındaki  kenar çizgisinin orta tarafından topu oyuna sokma hakkı verilir.

* Lifting rakibin atış yapacağı esnada blok yapmaya çalışırken meydana gelirse rakibe serbest atış hakkı, lifting yapan oyuncuya ise teknik faul verilir.

* Liftinden dolayı teknik faul yapılan oyuncuya;

1- Atış başarılmış bir sayı ise, sayı verilecek, ek olarak 1 serbest atış hakkı ve hakem masasının karşısındaki kenar çizginin orta noktasından topu oyuna sokma hakkı verilir.

2- Eğer 2 sayılık bölgeden atılan şut başarısız ise, 2 serbest atış hakkı ve hakem masasının karşısındaki kenar çizginin orta noktasından topu oyuna sokma hakkı verilir.

3- Eğer 3 sayılık bölgeden atılan şut başarısız ise, 3 serbest atış hakkı ve hakem masasının karşısındaki kenar çizginin orta noktasından topu oyuna sokma hakkı verilmektedir.

* Oyuncu yerde bulunan topu almak için öne doğru eğildiği anda, kalçasının her iki tarafını sandalyeden veya kullanıyorsa minderden kaldırıyorsa bu durum ihlal olarak değerlendirilir.

*Bir oyuncu 2 teknik faul aldığı takdirde, diskalifiye edilecek ve oyunun geri kalanında oynayamaz.

* Sporcular müsabaka için formalarında 1-99 veya 0-00 numaralarını kullanabilirler.

Fethiye de 4 gece 5 gün konaklama ve aktiviteli tatil paketleri hakkında bilgi almak ve rezervasyon yaptırmak için www.tatil365gun.com adresinden inceleyebilirsiniz.